Συντήρηση γυαλιού σε γρήγορη κίνηση! | Glass conservation in fast-forward!

Art deco μαύρο αδιαφανές γυαλί με επίθετο διάκοσμο από ασήμι | Art deco black opaque glass with silver overlay (video)

Η προέλευσή του σκεύους είναι άγνωστη. Κατασκευάστηκε σε υαλουργικά κέντρα της Αγγλίας, της Τσεχίας, της  Ιταλίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, ή της Αμερικής; Όλες οι χώρες θεωρούνται πιθανές και μάλιστα σε μία περίοδο που ξεκινάει το 1889 και τελειώνει στα μέσα της δεκαετίας του 1930 – την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης – η ηλεκτρολυτική εναπόθεση του ακριβού ασημιού sterling (92,5% άργυρος) πάνω σε χειροποίητο γυαλί. Δυστυχώς ελάχιστα κομμάτια κατασκευάστηκαν αργότερα!

Η τεχνική ανακαλύφθηκε από τον Oscar Pierre Erard, στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας και περιελάμβανε τη ζωγραφική του σχεδίου πάνω στο γυαλί με ένα εύτηκτο υλικό που περιείχε άργυρο αναμεμειγμένο με τερεβινθέλαιο, την τοποθέτηση του γυαλιού σε κλίβανο, τον καθαρισμό του και στη συνέχεια την εμβάπτιση του σε ένα διάλυμα αργύρου με τη συμμετοχή ηλεκτρικού ρεύματος. Το ασήμι σταδιακά ‘χτιζόταν’ στην περιοχή όπου είχε δημιουργηθεί το σχέδιο.

Η κατάσταση διατήρησής του όχι καλή. Σπασμένη βάση η οποία στο παρελθόν είχε επιπόλαια συγκολληθεί με κάποια πολυβινυλική κόλλα, αποκόλληση, στρέψη, σπάσιμο και απώλεια της ασημένιας διακόσμησης καθώς και απώλεια μικρών τμημάτων γυαλιού. Επίσης το γυάλινο πόδι, είχε πλήρως καταστραφεί.

Για την αποκατάσταση της βάσης, αφαιρέθηκαν οι παλιές κόλλες με κομπρέσες εμποτισμένες σε ακετόνη. Στη συνέχεια, τα σπασμένα, καθαρά πλέον κομμάτια, συναρμολογήθηκαν ξανά και συγκολλήθηκαν με τον πιο καθιερωμένο τρόπο συγκόλλησης γυάλινων αντικειμένων: Λεπτές ταινίες στερέωσης (Scotch® MagicTape) και εποξειδική κόλλα (Hxtal Nyl-1).

Ακολούθησε η αποκατάσταση του σχήματος των ασημένιων ‘ελασμάτων’ καθώς και η τοποθέτηση και στερέωσή τους στις αρχικές τους θέσεις.

Όσον αφορά στο πόδι, συζητήθηκε ο τρόπος συμπλήρωσής του: ανεξάρτητο στήριγμα ή ενσωματωμένο; Και εφόσον το έργο ανήκε σε ιδιωτική συλλογή και επιλέχθηκε η δεύτερη περίπτωση θα χρησιμοποιείτο γυάλινη ράβδος ‘εμφυτευμένη’ στα δύο ανεξάρτητα κομμάτια του αντικειμένου ή γυάλινη ράβδος επικαλυμμένη με χρωματισμένη εποξειδική ρητίνη (Hxtal Nyl-1) με σκόνη αγιογραφίας στο χρώμα του γυαλιού; Κατάλληλα μεν υλικά, συμβατά με τα δομικά υλικά του έργου και αντιστρέψιμα, σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του Συντηρητή Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων, όμως η αισθητική σύγχυση δεν μπόρεσε να αποφευχθεί. Ο κάτοχος του έργου δυστυχώς τις περισσότερες φορές επιθυμεί την φαινομενική ολότητά του…

The dish origin is unknown. Was it made in glassmaking centers of England, the Czech Republic, Italy, France, Austria or America? All countries are considered to be possible in a period which begun in 1889 and ended in the mid 1930s – at the time of the Great Depression – with the electrolytic deposition of the expensive sterling silver (92.5% by weight of silver) on handmade glass. Unfortunately just a few pieces were made later!

The technique was discovered by Oscar Pierre Erard in Birmingham, England. It comprised the painting of a design onto the glass with a flux containing silver mixed with turpentine, its placing in a kiln, its firing, its cooling, its cleaning and then its immersion in a solution of silver through which an electric current was passed. The silver was gradually ‘built’ in the area where the design was created.

Its state of preservation was bad. The base was broken and superficially bonded sometime in the past with some polyvinyl adhesive while its silver decoration was peeled, twisted, broken and lost. Also, a few glass chips were missing. As for the glass foot, it was completely destroyed.

To restore the base, old adhesives were removed with cotton compresses impregnated in acetone. Then the broken, cleaned pieces were reassembled and attached in the most standard way of repairing glass objects: Fine tapes (Scotch® Magic™ Tape) and epoxy (Hxtal Nyl-1)! Further, the silver decoration had to be restored, placed and fixed in its original position.

Regarding the stem its restoration method was discussed: an independent support stand or an embedded one? Since the project belonged to a private collection and the second case was preferred, would a glass rod be chosen, ‘implanted’ in the two separate pieces of the artifact or a glass rod covered with resin mixed with pigment in the color of the glass? These are suitable materials, compatible with the structure of the artifact’s constituents and reversible, according to the Code of Ethics of the conservator of Antiquities and Works of Art. However, the distinction between the authentic and new part could not be avoided. Usually the owner of a work of art desires its total aesthetic completion…