Τρεις μορφές ‘ξαναβλέπουν’ το φως | Three figures are brought to light

2161133-ir02

Η υπέρυθρη ανακλαστογραφία, μια από τις σημαντικότερες μη- καταστρεπτικές μεθόδους εξέτασης ζωγραφικών έργων, είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των συντηρητών καθώς επιτρέπει την ανίχνευση αρχικών ζωγραφικών στρωμάτων που έχουν καλυφθεί από μεταγενέστερες επεμβάσεις. Η μέθοδος προσφέρει ανεκτίμητες πληροφορίες που αξιοποιούνται κατά τη συντήρηση, συχνά συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της εικονογραφίας.

2161133-vis-ir-bef

Η περίπτωση του τριπτύχου είναι χαρακτηριστική. Οι τρείς μορφές αγίων που κοσμούσαν την κάτω ζώνη του κεντρικού τμήματος είχαν σημαντικά φθαρεί και σε παλαιότερη προσπάθεια ‘καλλωπισμού’ του, καλυφθεί  εξολοκλήρου με καστανό χρώμα. Πολλά επίσης από τα περιγράμματα των προσώπων και ορισμένες λεπτομέρειες της σύνθεσης, όπως τα σκεύη του τραπεζιού στη σκηνή της Φιλοξενίας του Αβραάμ, είχαν τονισθεί με μαύρο.

Μετά την απομάκρυνση των επιζωγραφίσεων και παρά την αποσπασματική διατήρησή τους οι μορφές των Τριών Ιεραρχών συμπληρώνουν πλέον αρμονικά τη σύνθεση και επιτρέπουν την ορθότερη ανάγνωση του ιδιαίτερα διακοσμητικού αυτού έργου.

2161133-after

Infrared reflectography, one of the most important forms of non-invasive examination of paintings, is a very useful tool in the hands of conservators often revealing original paint layers that have been covered by latter interventions. The technique provides invaluable information which is exploited during conservation treatment and significantly contributes towards the restoration of the iconography.

This triptych provides a good example. The three busts, originally set in the lower tier of the central leaf, had been severely damaged and then covered with a thick layer of brown paint. Many outlines of the faces and certain details, such as the bowls and the vessels standing on the table in the scene of the Hospitality of Abraham, had also been highlighted in black at that time.

After the removal of the repaints and despite the fragmental state of the busts, the Three Hierarchs, complete the synthesis in a harmonious manner and provide a better understanding of this highly decorative work.

Φορητές εικόνες κρητικής τέχνης του 15ου αιώνα, αθέατες όψεις | 15th century portable icons of Cretan art, invisible views

Ομιλία των: Χρύσα Βουρβοπούλου, Λένα Βρανοπούλου, Αλεξάνδρα Καλλιγά, με θέμα:  Φορητές. Εικόνες κρητικής τέχνης του 15ου αιώνα, αθέατες όψεις. Καταγραφή τεχνολογικών στοιχείων με τη μέθοδο της υπέρυθρης ανακλαστογραφίας. Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο, Ζωγραφική και Κοινωνία στην Κρήτη της Βενετικής Περιόδου: Οι Φορητές Εικόνες και η Μαρτυρία τους. Αθήνα 11-12 Ιανουαρίου 2017, Κεντρικό κτίριο Πανεπιστημίου Αθηνών, Αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης». Διοργάνωση Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών.

Chrysa Vourvopoulou, Lena Vranopoulou, Alexandra Kalliga. 15th Century Portable Icons of Cretan Art, Invisible Views. The Recording of Technical Data by Implementation of Infrared Reflectography. An International Symposium, Paintings and Society in Venetian Crete: Evidence from Portable Icons. Athens, 11-12 January 2017, University of Athens, Historical Central Building, “Alkis Argyriades” Amphitheatre.

uoa

New InGaAs infrared camera

Κατά την τελευταία αναβάθμιση εξοπλισμού του Τμήματος Συντήρησης το Εργαστήριο Έρευνας απέκτησε μια τελευταίας γενιάς κάμερα υπερύθρου, με αισθητήρα InGaAs και ευαισθησία που φτάνει τα 1700 nm. Η κάμερα παρέχει νέες δυνατότητες στην ανίχνευση και καταγραφή προσχεδίων, στον εντοπισμό και την ακριβή καταγραφή επιζωγραφίσεων και στην τεχνική εξέταση των έργων. Το εξαιρετικά μικρό μέγεθός της επιτρέπει την εύκολη μεταφορά, καθιστώντας την ένα άριστο φορητό εργαλείο. Στο σύντομο χρονικό διάστημα της χρήσης της έχει ήδη δώσει αξιόλογα αποτελέσματα και έχει συμβάλλει σημαντικά στην έρευνα της τεχνολογίας των έργων με μη καταστρεπτικές μεθόδους.

A new, portable, infrared camera, mounted with an InGaAs detector and sensibility up to 1700 nm, has recently been added to the Science Lab’s equipment. The camera is considered a breakthrough in the recording of underdrawings and over paintings and the technical examination of works allowing conservators to obtain extremely high quality IR images even in situ. During the short period of its use, it has already provided good results and has significantly contributed to the technological investigation of works with the implementation non destructive techniques.camera-ir-01camera-ir-02camera-ir-04camera-ir-03

_dsc2179untitled-2-copy

Ταυτοποίηση χρωστικών σε τοιχογραφίες | Identification of pigments of wall-paintings.

Στην Ιερά Μονή Ταξιαρχών του Οσίου Λεοντίου Αιγιαλείας, πραγματοποιήθηκαν λήψεις σε τοιχογραφίες από τέσσερις ναΐσκους με υπέρυθρη κάμερα, τύπου WiDy-SWIR της niT, με αισθητήρα InGaAs και ευαισθησία στα 1700 nm και φακό Electrophysics TV lens 25mm 1:1,4. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και μία Nikon D50 με δυνατότητα λήψης από τα 370 έως τα 900 nm με φακό Nikkor 18-70mm 1:3,5-4,5G ED. Στις χρωστικές που ανιχνεύθηκαν περιλαμβάνονται ένυδρα και άνυδρα οξείδια του σιδήρου, αζουρίτης, πρωσικό μπλε, κόκκινες λάκες, κιννάβαρη, κ.ά.

Infrared photography was applied in order to facilitate the identification of the pigments of the wall-paintings in the Holy Convent of Osios Leondios in Egialia. For this pupose a WiDy-SWIR, niT, infrared camera equipped with an InGaAs sensor up to 1700 nm was used mounted with an Elecrophysics TV 25mm 1:1,4 and a Nikkor 18-70 1:3,5-4,5G ED lens. Iron oxides, azurite, prussian blue, madder lake and cinnabar were the main pigments identified.

Leontiou 01 Leontiou fcir 03 Leontiou fcir 01 Leontiou fcir 02 Leontiou IRf 01 Leontiou IRf 02 Leontiou 05