Χαρακτηρισμός της φθοράς και γήρανσης κραμάτων χαλκού ύστερης αρχαιότητας από τη βυζαντινή συλλογή του Μουσείου Μπενάκη | Characterization of wear and deterioration of late antiquity copper alloys from the Benaki Museum Byzantine collection

Συνέδριο με θέμα «Η συντήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς: προκλήσεις και επαναπροσδιορισμοί», το οποίο συνδιοργανώνουν η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του ΤΕΙ Αθήνας, και θα πραγματοποιηθεί στις 25-29 Μαΐου 2015 στην Αθήνα στο χώρο της Τεχνόπολης στο Γκάζι και στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης.

Το Τμήμα Συντήρησης συμμετέχει με την ομιλία:
∆. Κοτζαμάνη, A. Φωκά, Γ. Καρύδη, Μ. Ζαχαρία, Σ. Μπογιατζής, Ι. Καρατάσιος, Β. Περδικάτσης, Ανοίγοντας μία δίοδο επικοινωνίας με το παρελθόν: χαρακτηρισμός της φθοράς και γήρανσης κραμάτων χαλκού ύστερης αρχαιότητας από τη βυζαντινή συλλογή του Μουσείου Μπενάκη.

«Conservation of Cultural Heritage: Challenges and Reviews», which will take place in Athens Greece, from 25-29 May 2015, at the “Technopolis city of Athens” and the Acropolis Museum. Coordinated by the Directorate of Conservation of Ancient and Modern Monuments (Hellenic Ministry of Culture, Education and Religious Affairs) and the Department of Conservation of Antiquities and Works of Art (Technological Educational Institute of Athens).

D. Kotzamani, A. Phoca, G. Karydi, M. Zacharia, S. Boyatzis, I. Karatasios, V. Perdikatsis, Communicating with the past: characterization of wear and deterioration of late antiquity copper alloys from the Benaki Museum Byzantine collection.

http://www.conservationconf.gr/index.php?lang=gr

Photo 01Photo 04 Photo 05

Υποστήριξη πτυχιακής εργασίας με θέμα τα υλικά ζωγραφικής που χρησιμοποιούσε ο Ν. Χ. Γκίκας.

Πτυχιακή εργασία της Βασιλικής Σπάχου με θέμα: Ανάπτυξη μεθοδολογίας για την ανάλυση χρωστικών του 20ου αιώνα. Εφαρμογή σε υλικά ζωγραφικής και σε δύο ζωγραφικά έργα του Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα που ανήκουν στη Συλλογή του Μουσείου Μπενάκη.
Την επίβλεψη ανέλαβε ο καθηγητής Σταμάτης Μπογιατζής ενώ την υποστήριξη από την πλευρά του Μουσείου Μπενάκη, ο Βασίλης Πασχάλης. Στον τομέα της ανάλυσης των υλικών ζωγραφικής με το ΑΤΕΙ Αθηνών και το Μουσείο Μπενάκη συνεργάστηκε η Βασιλική Κανταρέλου από το Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής του Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. Δημόκριτος.

Το υλικό που εξετάστηκε αποτελείται από 40 χρωστικές σε διάφορες μορφές (σκόνες, σωληνάρια, γυάλινα δοχεία και παλέτες). Αυτές εξετάστηκαν με φασματοσκοπία υπερύθρου (FT-IR), αλλά και με τις μη καταστρεπτικές μεθόδους της φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων Χ (XRF) και της έγχρωμης υπέρυθρης φωτογραφίας (FCIR). Τα έργα με τίτλους Φιαλίδια ταμπάκου (ΠΧΓ 127) και Προοπτικό Ι (ΠΧΓ 75), του 1963 και του 1977-79 αντίστοιχα, ερευνήθηκαν με τις παραπάνω μη καταστρεπτικές μεθόδους. Από τις αναλύσεις προέκυψε πληθώρα αποτελεσμάτων που μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: Από τις κλασικές ιστορικές χρωστικές ταυτοποιήθηκαν εκτός του λευκού του μολύβδου, ολόκληρη η ομάδα των κίτρινο-καφέ-κόκκινων οξειδίων του σιδήρου. Επίσης, ανιχνεύθηκαν χρωστικές όπως η πράσινη γη, το μαύρο του ελεφαντοστού, το ινδικό μπλε και η αλιζαρίνη. Παράλληλα με αυτές ταυτοποιήθηκαν πολλές νεότερες χρωστικές. Εκτός των λευκών του ψευδαργύρου και του τιτανίου, εμφανίζονται πολλές κίτρινο-πράσινες χρωστικές με βάση τα οξείδια και άλατα του χρωμίου και του χαλκού. Τέλος, εκτεταμένη είναι η χρήση του μπλε του κοβαλτίου και του κόκκινου του καδμίου.

Ghikas Painting 02 Ghikas Painting 01 Ghikas colors Ghikas samples Ghikas red pigment vis-ir Ghikas XRF 01 Ghikas FCIR 02 Ghikas FCIR 01 Ghikas EKEFE Ghikas TEI Ghikas XRF 02